Wytrysk bez nasienia może być dla mężczyzny zaskakującym i niepokojącym doświadczeniem szczególnie wtedy, gdy starania o dziecko stają się częścią codzienności. Wbrew pozorom, brak nasienia przy wytrysku to nie to samo co bezpłodność. Może jednak utrudniać naturalne poczęcie i wymagać szczegółowej diagnostyki. W tym artykule przyjrzymy się, czym dokładnie jest aspermia, co ją odróżnia od innych zaburzeń ejakulacji i jak wygląda diagnostyka oraz leczenie.

Czym jest aspermia?

Aspermia to stan, w którym podczas wytrysku nie dochodzi do wydalenia nasienia z cewki moczowej. Może mieć charakter całkowity (brak jakiejkolwiek wydzieliny) lub pozorny – gdy wytrysk następuje, ale nasienie nie trafia na zewnątrz (np. w przypadku tzw. wytrysku wstecznego). Aspermia nie oznacza automatycznie braku plemników, ale zawsze wymaga diagnostyki, ponieważ może wskazywać na poważniejsze problemy zdrowotne.

Wytrysk wsteczny a aspermia

Częstą przyczyną pozornej aspermi jest ejakulacja wsteczna. W tym przypadku nasienie cofa się do pęcherza moczowego zamiast być wydalane na zewnątrz. Dzieje się tak m.in. w wyniku operacji prostaty, powikłań cukrzycy, stosowania niektórych leków (szczególnie przeciwdepresyjnych lub psychotropowych), a także w przypadku zaburzeń neurologicznych wpływających na mechanizm ejakulacji.

W praktyce wygląda to tak, że pacjent odczuwa orgazm i skurcz wytryskowy, ale nie pojawia się żadna wydzielina. Podejrzenie wytrysku wstecznego można potwierdzić, wykonując badanie ogólne moczu pobranego bezpośrednio po stosunku – obecność plemników w próbce świadczy o tym, że nasienie faktycznie trafiło do pęcherza moczowego. Choć może to brzmieć niepokojąco, wytrysk wsteczny nie oznacza końca szans na ojcostwo. W wielu przypadkach możliwe jest pozyskanie plemników z moczu i wykorzystanie ich w procedurach wspomaganego rozrodu.

Przyczyny całkowitej aspermi

Wśród przyczyn całkowitego braku ejakulatu najczęściej wymienia się:

• Wrodzone wady anatomiczne, np. agenezję pęcherzyków nasiennych czy brak nasieniowodów – czyli strukturalne braki, które uniemożliwiają wytwarzanie lub transport nasienia.
• Uszkodzenia nerwów odpowiedzialnych za wytrysk, np. w wyniku urazów rdzenia kręgowego lub powikłań neurologicznych – mogą one zaburzać przekazywanie impulsów nerwowych, które normalnie inicjują ejakulację.
• Ciężkie zaburzenia hormonalne, takie jak niedobór testosteronu lub nieprawidłowości osi podwzgórze–przysadka–jądra – mogą hamować produkcję i transport nasienia.
• Niektóre nowotwory lub powikłania leczenia onkologicznego – zwłaszcza w przypadku nowotworów prostaty, pęcherza moczowego czy jąder, a także po radio- i chemioterapii, które mogą uszkadzać zarówno narządy, jak i nerwy odpowiedzialne za wytrysk.

Rozpoznanie tych przyczyn zwykle wymaga rozszerzonej diagnostyki obrazowej i hormonalnej oraz dokładnego wywiadu medycznego.

Diagnostyka – co warto wiedzieć?

W diagnostyce aspermi kluczowa jest rozmowa z andrologiem lub urologiem. W klinice Fertimedica w Warszawie (Mokotów) diagnostyką męskiej niepłodności zajmuje się zespół doświadczonych specjalistów – dr Wojciech Dziadecki (androlog) oraz dr Mateusz Bajkowski (urolog), którzy wspólnie prowadzą pacjenta przez kolejne etapy procesu diagnostycznego.

Najczęściej wykonywane badania obejmują:

• ogólne badanie moczu po wytrysku – pozwala wykryć obecność plemników w przypadku ejakulacji wstecznej,
• badanie nasienia – nawet jeśli wydzielina nie jest widoczna, pobranie materiału do oceny mikroskopowej może ujawnić obecność plemników lub śladów ejakulatu,
• USG przezodbytnicze (TRUS) – umożliwia ocenę pęcherzyków nasiennych, gruczołu krokowego i przewodów wytryskowych. Może ujawnić niedrożności lub wady anatomiczne,
• badania hormonalne, takie jak FSH, LH, testosteron, prolaktyna – pozwalają ocenić funkcjonowanie osi hormonalnej odpowiedzialnej za płodność,
• rezonans magnetyczny miednicy małej lub kręgosłupa, jeśli podejrzewa się zmiany nowotworowe lub uszkodzenia nerwów,
• testy genetyczne, jeśli w wywiadzie występują inne problemy rozwojowe lub nieprawidłowości w budowie układu płciowego.

Wywiad lekarski uwzględnia także pytania o choroby przewlekłe (np. cukrzycę), wcześniejsze operacje, przyjmowane leki, urazy, a także styl życia i przebieg życia seksualnego.

Czy aspermia oznacza niepłodność?

Aspermia może być jedną z przyczyn męskiej niepłodności, ale jej obecność nie wyklucza szansy na posiadanie potomstwa. W zależności od przyczyny, leczenie może polegać na:

• terapii farmakologicznej,
• zmianie leków (jeśli wpływają na funkcję ejakulacji),
• leczeniu zaburzeń hormonalnych,
• pozyskaniu plemników w procedurze biopsji jąder lub najądrzy (np. TESE, PESA) – w ramach leczenia wspomaganego (np. IVF).

Leczenie i wsparcie w Fertimedica

W naszej klinice leczenia niepłodności w Warszawie diagnozujemy i leczymy różne przyczyny męskiej niepłodności, w tym aspermii. Zespół andrologów i urologów współpracuje z embriologami oraz specjalistami technik wspomaganego rozrodu, aby dobrać możliwie najskuteczniejsze i najmniej obciążające rozwiązania.

Możesz umówić się na konsultację lekarską, by omówić swoją sytuację – a także sprawdzić aktualny cennik badań i usług dostępny online.

FAQ – najczęściej zadawane pytania

Czy brak nasienia przy wytrysku zawsze oznacza brak plemników?
Nie. W niektórych przypadkach (np. wytrysk wsteczny) plemniki obecne są w moczu lub w drogach rodnych, ale nie są wydalane na zewnątrz.

Czy aspermia może być odwracalna?
W części przypadków tak – wszystko zależy od przyczyny. Jeśli przyczyną są np. leki lub zaburzenia hormonalne, leczenie może przynieść poprawę.

Czy możliwe jest ojcostwo mimo aspermi?
Tak, szczególnie jeśli uda się pozyskać plemniki do zapłodnienia in vitro. W takich przypadkach rozważa się pobranie plemników z jąder lub najądrzy.

Kiedy zgłosić się do lekarza?
Jeśli przez dłuższy czas obserwujesz brak ejakulatu mimo odczucia wytrysku – warto skonsultować się z lekarzem, szczególnie jeśli staracie się o dziecko.

Masz pytania lub niepokoi Cię brak nasienia przy wytrysku? Umów się na konsultację ze specjalistą Fertimedica w Warszawie.